پزشک آدرس » بیماری سل (توبركولوز)

بیماری سل (توبركولوز)

نام لاتین tuberculosis

سل عبارت است از يك عفونت باكتريايي مسري حاد يا مزمن كه به طور اوليه ريه ها را درگير مي كند ولي ممكن است به ساير اعضا گسترش يابد. سل دوران كودكي معمولاً محدود به قسمت مياني ريه ها است ولي ممكن است گسترش يافته ، مننژيت ايجاد كند. سل در بزرگسالان معمولاً كليه و ريه ها را درگير مي كند. سل زماني تحت كنترل بود ولي عمدتاً به خاطر ايدز، فقر و سوءمصرف الكل و ساير داروها مجدداً ظهور كرده است .

علائم شایع بیماری سل (توبركولوز) چیست؟  مراحل اوليه : بدون علامت (غالباً) علايم شبيه آنفلوانزا مراحل ثانويه : تب اندك كاهش وزن خستگي مزمن تعريق شديد به ويژه در شب مراحل بعدي : سرفه خلط دار كه به طور پيشرونده اي خوني ، زرد، غليظ يا خاكستري گردد. درد قفسه سينه تنگي نفس ادرار قرمز يا كدر (گاهي )

علت بیماری سل (توبركولوز) چیست؟  عفونت در اثر ميكروب مايكوباكتريوم توبركولوزيس . اين ميكروب در هوا از فردي به فرد ديگر منتقل مي شود. گاوها نيز مستعد هستند و مي توانند سل را از طريق شير غيرپاستوريزه منتقل كنند. ساير انواع مايكوباكتريوم نيز در حال شايعتر شدن هستند.

عوامل افزایش دهنده بیماری سل (توبركولوز) چیست؟ افراد بالاي ۲۰ سال نوزادان و شيرخواران بيماري مزمني كه مقاومت را كاهش داده باشد. استفاده از كورتيزون يا داروهاي سركوبگر ايمني . اين داروها ممكن است سل غيرفعال را مجدداً فعال كنند. شرايط زندگي شلوغ يا غيربهداشتي سوءمصرف الكل و دارو ايدز افراد بي خانمان بيماران خارجي يا پناهندگان

چگونه متوجه شویم به بیماری سل (توبركولوز) مبتلا شده ایم؟

اگر تعدادی از علائم زیر را دارید احتمال دارد مبتلا به این بیماری باشید:

مراحل اوليه : بدون علامت (غالباً) علايم شبيه آنفلوانزا مراحل ثانويه : تب اندك كاهش وزن خستگي مزمن تعريق شديد به ويژه در شب مراحل بعدي : سرفه خلط دار كه به طور پيشرونده اي خوني ، زرد، غليظ يا خاكستري گردد. درد قفسه سينه تنگي نفس ادرار قرمز يا كدر (گاهي )

روش های پیشگیری از ابتلا به این بیماری چیست؟  واكسيناسيون يا ب ث ژ (گونه اي از باكتري هاي ايجادكننده سل ). اين كار ممكن است از عفونت پيشگيري كند يا شدت و مدت عفونت را كاهش دهد. درمان پيشگيرانه به مدت چند ماه با ايزونيازيد در صورت مثبت بودن آزمون پوستي توبركولين مقامات بهداشتي ، واكسيناسيون و درمان پيشگيرانه را براي گروه هاي زير پيشنهاد مي كنند: ـ افرادي كه واكنش هاي مثبت به آزمون هاي سل دارند ولي علايم بيماري را نشان نمي دهند به ويژه كودكان زير ۵ سال . ـ كودكان داراي واكنش هاي منفي به آزمون هاي سل در مناطقي كه ۲۰% يا بيش از ۲۰% از همكلاسي ها واكنش هاي مثبت دارند. ـ افراد سفركننده به كشورهايي كه سل در آنها شايع است . ـ افرادي كه بايد به مدتي طولاني داروهاي سركوبگر ايمني يا كورتيزوني مصرف كنند. ـ پس از گاستركتومي (برداشتن معده ) در بيماراني كه راديوگرافي شواهد سل غيرفعال را نشان مي دهد. ـ افراد مبتلا به اسكوليوز

عواقب و عوارض :  واكسيناسيون يا ب ث ژ (گونه اي از باكتري هاي ايجادكننده سل ). اين كار ممكن است از عفونت پيشگيري كند يا شدت و مدت عفونت را كاهش دهد. درمان پيشگيرانه به مدت چند ماه با ايزونيازيد در صورت مثبت بودن آزمون پوستي توبركولين مقامات بهداشتي ، واكسيناسيون و درمان پيشگيرانه را براي گروه هاي زير پيشنهاد مي كنند: ـ افرادي كه واكنش هاي مثبت به آزمون هاي سل دارند ولي علايم بيماري را نشان نمي دهند به ويژه كودكان زير ۵ سال . ـ كودكان داراي واكنش هاي منفي به آزمون هاي سل در مناطقي كه ۲۰% يا بيش از ۲۰% از همكلاسي ها واكنش هاي مثبت دارند. ـ افراد سفركننده به كشورهايي كه سل در آنها شايع است . ـ افرادي كه بايد به مدتي طولاني داروهاي سركوبگر ايمني يا كورتيزوني مصرف كنند. ـ پس از گاستركتومي (برداشتن معده ) در بيماراني كه راديوگرافي شواهد سل غيرفعال را نشان مي دهد. ـ افراد مبتلا به اسكوليوز. آبسه ريه برونشكتازي بيماري انسدادي مزمن ريه نارسايي تنفسي گسترش عفونت به مغز، استخوان ، ستون فقرات و كليه ها

توصیه های درمانی:  . آزمون هاي تشخيصي مي توانند شامل آزمون پوستي توبركولين ، بررسي هاي آزمايشگاهي خون ، بررسي خلط و راديوگرافي قفسه سينه باشند. در صورت شك به ساير اختلالات ، كشيدن مايع نخاع ، برونكوسكوپي و بيوپسي از مغز استخوان ممكن است انجام شود. ممكن است جدا كردن يا بستري كردن فرد مبتلا به سل لازم نباشد. اين بيماري معمولاً قبل از تشخيص گسترش مي يابد. بيماران احتمالاً ۱۰ روز تا ۲ هفته پس از درمان غيرعفوني مي شوند. گاه از شما درخواست مي شود نمونه خلط ۲۴ ساعته خود را براي بررسي آزمايشگاهي جمع كنيد تا مشخص شود كه آيا سل همچنان فعال است يا خير. راديوگرافي هاي منظم پيگيري

داروها:  داروهاي ضد سل معمولاً به مدت ۱۲-۹ ماه . همزمان چند نوع داده مي شود تا از مقاومت باكتريايي به داروها پيشگيري گردد. سل به طور فزاينده اي نسبت به آنتي بيوتيك هاي رايج مقاوم شده است .

توصیه های پس از درمان:  استراحت در بستر تا زماني كه علايم محو شوند و آزمون ها از بين رفتن ميكروب هاي سل را نشان دهند. ممكن است لازم باشد به مدت ۶ ماه فعاليت هاي خود را محدود كنيد.

رژیم غذایی:  رژيم غذايي خاصي ندارد.

مراجعه به پزشک:  اگر خود يا يكي از اعضاي خانواده تان علايم سل را داشته باشيد. اگر علي رغم درمان ، علايم پايدار بمانند يا بدتر شوند. اگر شما دچار علايم جديد و غير قابل توجيه شده ايد. داروهاي مورد استفاده در درمان ممكن است عوارض جانبي ايجاد كنند.